ΚΡΗΤΗ

«Υπάρχει στην Κρήτη κάποια φλόγα, ας την πούμε ψυχή, κάτι πιο πάνω απ’την ψυχή κι απ’τον θάνατο, που είναι δύσκολο να το ορίσης. Υπάρχει αυτή η περηφάνεια, το πείσμα, η παλληκαριά, η αψηφισιά, και μαζί κάτι άλλο, ανέκφραστο κι αστάθμηστο, που σε κάνει να χαίρεσαι που είσαι Κρητικός».
Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
Υπάρχει σε ξένους η εντύπωση ότι ο Κρητικός είναι τραχύς, εκδικητικός και άγριος. Όσοι όμως τον γνώρισαν από κοντά και τον είδαν σε όλες τις εκδηλώσεις της πολυτάραχης ζωής του, στην χαρά ή στον πόνο, στο πένθος ή στην παρηγοριά, διακηρύσσουν πως μέσα του φωλιάζουν αρετές και προτερήματα, πως έχει πολλή ανθρωπιά και ευαισθησία.
Εκείνο που κάνει ζωηρή εντύπωση στον ξένο είναι η φιλοξενία του. Τα αισθήματα αυτά είναι χαραγμένα βαθιά μέσα στην ψυχή του. Η φιλοξενία είναι μια ιερή κι επιβεβλημένη υποχρέωση. Στο σπίτι του φυλάει πάντοτε κάτι –και το καλύτερο μάλιστα- για κάθε ενδεχόμενο, για τον μουσαφίρη που θα τύχη να περάσει, και το θεωρεί προσβολή του αν στην ευγενική του πρόταση βρει την άρνηση της φιλοξενίας και της προσφοράς του.........